- Vị trí: Cộng hoà Bu-run-đi ở khu vực Trung Phi, Đông và Nam giáp Tanzania, Tây giáp CHDC Congo và hồ Tanganyika, Bắc giáp Rwanda.
- Tôn giáo: Thiên chúa giáo (67% trong đó Thiên chúa giáo La mã 62%, Tin lành 5%), Tín ngưỡng bản địa (23%), Hồi giáo (10%).
- Ngôn ngữ: chính thức: tiếng Pháp và tiếng Kirundi ;
- Khí hậu: Nóng ẩm
- Đơn vị tiền tệ: đồng Francs Bu-run-đi. 1 USD = 1.100 FB (2005)
- Quốc khánh: 1/7/1962
II- Lịch sử:
Nhà nước phong kiến Bu-run-đi hình thành từ đầu thế kỷ 16. Năm 1890, Đức chiếm Bu-run-đi và nước Ruanda láng giềng. Năm 1899, Đức sát nhập 2 nước này thành thuộc địa Ruanda-Urundi. Tháng 7/1922, Hội Quốc liên đặt Ruanda-Urundi dưới sự uỷ trị của Bỉ. Năm 1946, LHQ lại giao Ruanda-Urundi cho Bỉ uỷ thác. Từ năm 1955, dưới sự lãnh đạo của Hoàng tử Louis Rwagasore, lãnh tụ Liên minh vì Tiến bộ dân tộc (UPRONA), nhân dân Bu-run-đi đã đứng lên đấu tranh đòi độc lập. Ngày 23/6/1962, LHQ đã thông qua nghị quyết trao trả độc lập cho Ruanda-Urundi và tách thành hai nước như cũ. Ngày 1/7/1962, Bu-run-đi tuyên bố độc lập, lấy tên là Vương quốc Bu-run-đi do nhà Vua MWANBUTSA (người Tutsi) trị vì.
Sau độc lập, mâu thuẫn bộ tộc giữa người Hutu và Tutsi vốn có từ xa xưa đã trở thành những cuộc xung đột đẫm máu. Nhiều cuộc đảo chính đã xảy ra, hàng vạn người phải lánh nạn vì xung đột sắc tộc. Trong 4 năm đầu độc lập, đã có 5 lần thay Thủ tướng, trong đó 2 người bị giết. Tháng 10/1965, người Hutu làm đảo chính nhằm lật đổ Vua MWANBUTSA nhưng không thành. Hoảng sợ, Vua MWANBUTSA đã bỏ chạy sang Swaziland. Hoàng tử Charles Ndizeye lên nối ngôi.
Ngày 28/11/1966, Thủ tướng, Đại uý Michel Micombero làm đảo chính, thành lập nước Cộng hoà Bu-run-đi do ông làm Tổng thống.
Từ năm 1976 đến 1996 đã diễn ra 7 cuộc đảo chính tranh giành quyền lực giữa bộ tộc Hutu và Tutsi làm hàng chục ngàn người bị chết và hàng trăm ngàn người đi lánh nạn sang các nước láng giềng.
Tại hoà ước Arussha (Tanzania) năm 2000, các bên tranh chấp đã cam kết thành lập một chính phủ chuyển tiếp trong thời hạn ba năm. Ông Pierre Buyoya (người Tutsi) tiếp tục giữ chức Tổng thống, phó Tổng thống là Domitien Ndayizeye (sắc tộc Hutu).
Tháng 7/2005 Bu-run-đi đã bầu Hạ viện và Thượng viện theo chế độ đa đảng. Ngày 19/8/2005 Hạ viện đã bầu ông Piere Nkurunziza làm Tổng thống. |
